Gebelikte beslenme, gebelik anne adayı için fizyolojik ve bir o kadar da uzun ve zorlu bir süreçtir. Bu dönemde anne adayının hayatında ve bedeninde birtakım değişiklikler yaşanır. Gebelikte beslenme, anne adayı için dikkat edilmesi gereken bir konudur. Beslenme anne ve anne karnındaki bebeğin sağlığı için oldukça önemlidir. Anne bedenindeki bebeğin sağlıklı bir şekilde zihinsel ve bedensel gelişimi annenin beslenme alışkanlıklarıyla yakından alakalıdır. Gebelik döneminde anne adayının alması gereken kalori oranı önceki döneme göre daha fazla olmalıdır. Gebelik tamamlanana kadar alınması gereken normal kilo ise 11-13 kilo arasındadır. Gebelik dönemi beslenme kadar gebelik öncesi beslenme de bebeğin sinir gelişimi açısından çok önemlidir.
Gebelikte beslenme nasıl olmalıdır?
Folik asit: Folik asit gebelik döneminde oldukça önemlidir. Folik asit bir B vitamini türüdür. Bu vitamin vücutta depolanan bir vitamin değildir. Gebelik dönemi öncesinde özellikle gebelik planlayan kişiler folik asit bakımından zengin gıdalar tüketmelidir. Çünkü gebelik döneminde folik asit ihtiyacı artar. Kavun, ıspanak, portakal suyu ve tahıllar doğal folik asit kaynaklarıdır. Anne adayı ne kadar doğal gıdalar tarafından folik asit ihtiyacını karşılamaya çalışsa da ihtiyaç yeteri kadar karşılanamaz. Bu nedenle genelde hap şeklinde yani takviye olarak kullanılır. Gebelik döneminde ilk aylarda günlük 400 mikrogram folik asit bebeğin sinir sistemi anomalisiyle doğma riskini büyük oranda azaltır. Uzmanlar genelde gebelikten bir ay önce folik asit kullanımına başlamayı tavsiye etmektedir. Bu desteğin gebeliğin ilk 3 ayında devamı önerilmektedir. Daha önceki gebeliklerinde folik asit tanısı konulmuş ya da bu eksikliğe bağlı olarak anomali görülmüş kişilerde gebelikten 3 ay önce folik sit takviyesine başlamak gerekir.
Proteinler: Gebelik döneminde protein alımı günlük 75-100 gr olmalıdır. Doğal olarak alınan besinler içinde bulunan proteinler bebek için oldukça önemlidir. Proteinler, bebeğin doku gelişimi olmak üzere daha pek çok alanda etkilidir. Aynı zamanda proteinler anne adayının rahim gelişimi ve meme gelişimi içinde önemli bir besin kaynağıdır.
Demir: Özellikle gebeliğin ilk dönemlerinde demir içeriği zengin olan besinlerin tüketimi hem anne hm de anne karnındaki bebeğin gelişimi için oldukça önemlidir. Pekmez, üzüm gibi demir bakımından zengin olan gıdalar gebeliğin ilk aylarında demir ihtiyacını karşılamak için yeterli olsa da ilerleyen aylarda ihtiyaç karşılanamayabilir. Bu nedenle özellikle gebeliğin 4. Ayından sonra demir desteği almak gerekir. Gebeliğin ilk aylarında demir desteği annede var olan mide bulantısı ve kusmayı tetikleyebileceği için daha sonraki dönemlerde tavsiye edilir. Demir takviyeleri öğünlerden 2-3 saat önce ya da 2-3 saat sonra alınmalıdır. Hap ayrı zamanda bir bardak portakal suyuyla alındığında emilimi arttırılabilir. Gebelik döneminde günlük ihtiyaç duyulan demir gereksinimi 27 miligram kadardır.
Kalsiyum: Gebelik döneminde ihtiyaç duyulan kalsiyum miktarı günlük 1000 miligramdır. Kalsiyum hem annenin ihtiyacını karşılamak hem de bebeğin kemik ve diş gelişimini desteklemek için önemlidir. Gebelikte düzenli beslenen anne adaylarının dışarıdan kalsiyum takviyesi almasına gerek yoktur. Süt, süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler ve et türleri kalsiyum bakımından zengin besin kaynaklarıdır.
Vitaminler: Tıpkı kalsiyum gibi düzenli beslenildiğinde dışarıdan vitamin takviyesine gerek kalmaz. Fakat gebeliğin ilk aylarında aşırı mide bulantısı ve kusma gibi şikayetlerin varlığında vitamin desteği gerekebilir.
Kahve ve çay: Kahve kafein içerikli bir içecek türü olduğundan gebelikte aşırı tüketimi tavsiye edilmez. Bu nedenle günlük 2-3 fincandan fazla tüketilmemesi gerekir. Çok fazla kahve içen anne adaylarında düşük ya da düşük ağırlıklı bebek doğumu riski artar. Aşırı çay tüketmekte vücutta demir emilimini azaltacağından dolayı yine çok fazla içilmemesi gerekir.
Sıvı tüketimi: Gebelikte sıvının hem anne hem de bebek için önemi büyüktür. Yeterli miktarlarda sıvı alımı annenin böbrek sağlığı için önemlidir. Ayrıca kan hacminin desteklenmesi ve erken doğum riskinin ortadan kalkması içinde önemlidir.
Gebelikte diyet yapılır mı?
Gebelik dönemi diyet yapmak için uygun bir dönem olmadığından kesinlikle diyet yapmaktan kaçınılmalıdır. Kilolu anne adayları gebelik döneminde zayıflamak için diyetten kaçınmalıdır. Anne adayı uygun bir beslenme programıyla var olan kilosunu korumalı ya da fazla kilo almamaya özen göstermelidir.
